De kracht van doelgroep gericht leefstijlonderwijs: online psycho-educatie en groepsdynamiek gecombineerd
Gezond leven is niet alleen een kwestie van kennis, maar van het omzetten van kennis naar dagelijkse gewoonten. Stichting Gratis Gezond pleit daarom voor op maat gemaakt leefstijlonderwijs, speciaal gericht op mensen met een kleine portemonnee in combinatie met groepsbijeenkomsten in een veilige en vertrouwde setting.
Door psycho-educatie te combineren met persoonlijke begeleiding en groepsbijeenkomsten, biedt de stichting samen met lokale preventiepartners een krachtige aanpak om welzijn en zelfredzaamheid te bevorderen.
Wat is op maat gemaakt leefstijlonderwijs?
“Op maat gemaakt” betekent dat de voorlichting of psycho-educatie aansluit bij de leefwereld van de doelgroep en rekening houdt met hun haalbare mogelijkheden. Voorzitter Rosaline Ratering-McDonald van Stichting Gratis Gezond legt uit:
“Onze aanpak op het gebied van leefstijlpreventie sluit aan bij de behoeften van de doelgroep en bij de specifieke omstandigheden waarmee zij dagelijks te maken hebben.”
Om dit te realiseren, werkt Stichting Gratis Gezond samen met landelijke en lokale preventiepartners zoals IMPACT training & advies (NRTO erkend onderwijs) en Vier Vitaal (leefstijlprogramma’s voor mensen met een kleine portemonnee, met lokale borging), Helpgoed (fondsenwerving & projectadvies) en Mediopro BV (stoppen met roken begeleiding, landelijk en lokaal).
Waarom psycho-educatie?
Psycho-educatie biedt in dit opzicht meer inzicht in fysieke en mentale klachten (leefstijl gerelateerd), de impact van leefstijlgewoonten en het belang van zelfzorg. Maar het gaat verder dan alleen kennisoverdracht, er is sprake van een totaalaanpak.
Binnen die totaalaanpak zijn 4 belangrijke aandachtspunten:
-
Gezonde leefstijl: deskundig en praktijkgericht onderwijs over o.a. gezondere voeding, bewegen, slaap, stressmanagement en stopppen met roken.
-
Zelfzorg: oefenen (trainen) met praktische tips voor het verbeteren van welzijn.
-
Persoonlijke effectiviteit: oefenen (trainen) met het leren nemen van zelfregie en het ervaren van de kracht van eigen verantwoordelijkheid nemen.
-
Verbinding en zingeving: ervaren van de kracht van sociale steun en en verbinding voor een beter mentaal welzijn.
De deelnemers leren niet alleen beter omgaan met bestaande klachten, maar werken ook preventief aan een betere kwaliteit van leven. Ze leren hoe ze met kleine stapjes hun leven gezonder kunnen maken en ontdekken, eveneens met kleine stapjes, de kracht van zelfregie (vergroten persoonlijke effectiviteit).
De combinatie van online learning en groepsbijeenkomsten
Online leren heeft veel voordelen: flexibiliteit, gemak en toegang tot hoogwaardige informatie. Toch is de combinatie met persoonlijke begeleiding en groepsbijeenkomsten de sleutel tot succes. McDonald benadrukt:
“Het online onderwijs dient als voorbereiding op groepsbijeenkomsten, die lokaal plaatsvinden in een vertrouwde en veilige sfeer. Zo zorgen we voor betrokkenheid en een optimaal rendement.”
Waarom deze combinatie werkt:
-
Individuele begeleiding: deelnemers krijgen persoonlijke adviezen die aansluiten bij hun specifieke situatie.
-
Groepsdynamiek: het delen van ervaringen in een groep motiveert en versterkt het gevoel van steun en verbondenheid.
-
Lokale borging: begeleiders zijn betrokken professionals uit de regio, wat zorgt voor een vertrouwde en toegankelijke omgeving.
Van kennis naar inzicht en toepassing
Een duurzame leefstijlverandering begint met kleine, haalbare stappen. Deelnemers leren om kennis over te zetten naar inzicht en toepassing. Intrinsieke motivatie speelt hierbij een cruciale rol. “We zetten ons in voor programma’s die hierop inspelen, omdat ze bewezen effectief zijn.”
Randvoorwaarden voor succes
Effectieve leefstijlinterventies voldoen volgens McDonald aan een aantal belangrijke voorwaarden:
-
Intrinsieke motivatie van de deelnemers: willen, vertrouwen dat het kan, praktisch kunnen en uiteindelijk ook doen.
-
Professionele begeleiding en facilitering: deskundige trainers vergroten de aanwezige motivatie en zorgen voor een veilige en stimulerende leeromgeving.
-
Interactiviteit: actieve deelname en ruimte voor reflectie bevorderen betrokkenheid.
-
Maatwerk: de inhoud sluit aan bij persoonlijke behoeften en doelen.
-
Community support: sociale steun en lokale borging vergroten de kans op blijvende verandering. Ook voor de samenleving als geheel betekent dit een win-win.
Een mooi voorbeeld is de gecombineerde leefstijl- en cognitieve training, ontwikkeld met input van de leefstijl professionals van Vier Vitaal, deelnemers, Stichting Gratis Gezond en IMPACT training en advies (pilot 2024). Dit programma heeft aantoonbare impact op welzijn en cognitieve prestaties. Resulaten opvragen kan hier.
Onderzoek bevestigt de effectiviteit psycho educatie
-
Radboud Universiteit (2024): Psycho-educatie helpt deelnemers theoretische kennis praktisch toe te passen.
-
Stichting tot Steun VCVGZ (2024): Combinaties van psycho-educatie met leefstijl- en cognitieve training verbeteren zowel welzijn als cognitief functioneren.
-
ePsychology (2024): Educatieve programma’s verlagen stress, verbeteren copingvaardigheden en verhogen de levenskwaliteit.
Conclusie & aanbeveling
Psycho-educatie is een krachtig hulpmiddel binnen leefstijlinterventies. Het helpt deelnemers om kennis te vertalen naar inzicht en toepassing, ondersteund door persoonlijke begeleiding en groepsdynamiek. Met de juiste aanpak kunnen deze interventies een blijvende impact hebben op welzijn en levenskwaliteit.
Wil je meer weten over onze aanpak of samenwerken aan een gezondere toekomst? Neem contact op met Stichting Gratis Gezond en ontdek wat wij voor jou of jouw organisatie kunnen betekenen.